Dijagnostika reume
Fibromijalgija
Fibromialgija predstavlja hronično oboljenje svrstano u reumatičnu bolest, a karakteriše je hronični bol u jednom i više mišića,
a naročito na mjestu prelaska mišića u tetivu i na mjestima spajanja mišića na kost.
Fibromialgija pripada grupi oboljenja koja se zovu sindromi difuznog idiopatskog mišićno - skeletnog bola.
Uzroci
Jedan od osam reumatičara pati od ove bolesti.
Za fibromialgija nije utvrđena tačnu organska osnova, a se često se javlja u vrijeme snažnog stresa, psihičkih trauma. Dakle, na neki je način povezana s psihičkom napetošću i emotivnim stresom.
Najnovija istraživanja pokazuju da je kod oboljelih poremećen i sistem za kontrolu boli.
Niži prag boli od normalnog posljedica je nedovoljnog lučenja endogenih opijata, materija koja blokiraju osjećaj boli.
- Neki istraživači sumnjaju da fibromijalgija može da bude uzrokovana i nekom neutvrđenom virusnom infekcijom,
a uzrok može da bude i pad imuniteta, pojava autoimunih bolesti ili izloženost stresu.
Fibromijalgija i Sindrom hroničnog bola i umora
Zbog nejasnih uzroka fibromijalgija se često poistovjećuje sa hroničnim umorom i psihičkim problemima.
(Svjetska zdravstvena organizacija je sindrom hroničnog umora zvanično priznala kao bolest.)
Prateći simptomi fibromijalgije su hronični umor, poremećaj spavanja, ukočenost zglobova.
Fibromijalgiju prate i psihičke smetnje kao što je anksiozno-depresivni sindrom, pa se bolest smatra muskuloskeletnim i
neuropsihijatrijskim oboljenjem.
Često se kod oboljelih od fibromijalgije javlja razdražljivost, naglašeno ispoljavanje emocija ili povlačenje u sebe i ćutanje,
a veliki broj pacijenata ima i kognitivne disfunkcije: poremećaj koncentracije, memorije, koordinacije i slično.
Dijagnostika
Dijagnozu fibromialgije je teško postaviti, a smatra se da su dva kriterijuma važna za njeno određivanje.
Prvo, difuzan bol koji traje duže od tri mjeseca i drugo - prisustvo bola pri lokalnom pritisku i pokretima koji istežu mišić, tetivu.
Difuzan bol je uglavnom praćen ukočenošću mišića i osjećajem hroničnog zamora.
Do dijagnoze fibromialgije liječnik dolazi tek kad isključi sve ostale oblike reumatizma.
Dijagnoza se postavlja na osnovu podatka o prisustvu bola u 4 područja tijela. Po svom karakteru bol je neprekidan i traje duže od
3 mjeseca. Za dijagnozu je potrebno da postoji osetljivost najmanje 11 od ukupno 18 tačaka na karakterističnim mestima na tijelu.
Bolnu osjetljivost pojedinih tačaka na tijelu ljekar ocjenjuje pritiskom palca, što je jednako pouzdano kao i dolorimetar.
To je specijalni apatar kojim može mjeri jačina boli. Ta sprava na jednom kraju ima iglu kojom se pritiskaju mjesta na koži.
Povećavanjem pritiska po milimetru kvadratnom dostiže se trenutak kada ispitanik osjeti donji prag bola.
Prevencija
Preporučuje se kardio-trening (aerobni), brzo hodanje, plivanje, aerobik u vodi ili vožnja bicikla.
Ishrana treba da bude bogata antioksidantima, magnezijumom, karotenom, vitaminima C i E, koenzimom Q10 i kolagenom.
Iz ishrane je potrebno izbaciti brzu hranu, instant obroke, gazirane napitke, konzerviranu hranu, a mesne prerađevine svesti na minimum.
Terapija i rehabilitacija
Liječe se simptomi.
Cilj terapije je da se smanji bol i zamor, poboljša kondicija i redukuju ostali simptomi bolesti.
Različite terapijske procedure dovode do smanjenja simptoma.
Svaki pacijent ima jedinstven skup simptoma i treba mu individualno pristupiti u lječenju.
U liječenju treba kombinovati fizikalnu terapiju, kineziterapiju (vežbe istezanja, vežbe jačanja), primenu lijekova i određeni režim
ishrane.
Antidepresivi u malim dozama se kombinuju sa nesteroidnim antireumaticima i fizikalnom terapijom.
Koriste se i metode psihoterapije.
Tretmani protiv boli i mišićne napetosti pomažu pacijentu da uspostavi bolji odnos prema vlastitom tijelu.
Endermoterapija je korisna, jer svojim djelovanjem relaksira mišić, mijenja cirkulaciju tretirane regije, što dovodi do
poboljšanja simptoma bolesti. .
Preporučuje se mijofacijalna masaža (MFR). To je specifična vrsta masaže, gdje se bolna tačka pritisne oko minuta i
provode je specialno edukovani fizioterapeuti, izlažući tačke bola ("trigger point") kontrolisanom pritisku.
Kontraverze sa medicinskom marihuanom i fibromijalgijom
Marihuana je biljka Cannabis sativa i sadrži psihoaktivni THC (Tetrahidrokanabinol).
Medicinska marihuana je kontroverzno pitanje - društveno, pravno i politički.
Prvi lijek zasnovan na THC-u, je pilula koja se prodaje pod nazivom Marinol (naučni naziv dronabinol).
U većini zemalja je odobreno njegovo korišćenje kao lijek za hemoterapijsko prouzrokovanu mučninu i povraćanje.
Nerijetko se mogu pronaći i sasvim relevantni izvori koji ukazuju kako kontrolisano korištenje kanabisa moglo biti siguran
i efikasan tretman za brojne bolne uvjete, uključujući fibromijalgiju.
Studije sugerišu da marihuana može značajno:
Smanjenje boli (uključujući nociceptivnu bol koja je sastavni dio fibromijalgije)
Smanjenje krutosti
Donja upala (uključujući miofascialnu upalu, koja može igrati ulogu u fibromijalgiji)
Poboljšajte opuštanje
Povećajte pospanost
Povećajte osjećaj dobrobiti
Međutim, istraživanje iz 2014. ističe da su potrebna dugoročna i cjelovita multidisciplinarna istraživanja koja bi na
relevantnom uzorku validno procjenila da li postoje dugoročni štetni učinci mogli biti, kao i potencijalne rizike zloupotrebe i zavisnosti.